دارویی که البته نوع ایرانی آن در کشور عرضه می‌شود ولی گویا تراژدی مربوط به بیماران ام‌اس باز هم تکرار شده و بیماران، مصرف نوع خارجی آن را نسبت به نوع داخلی ترجیح می‌دهند.
هاشم قاسمی، مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی، چند روز پیش با اشاره به مراجعات مکرر بیماران پیوندی مبنی بر کمبود یک ماهه داروی ساندیمون به ایسنا گفت: داروخانه مرکزی هلال احمر، توزیع‌کننده داروی مؤثر بیماران پیوندی، از رفع این کمبود طی 2 تا 3 هفته آینده خبر داده است.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون ساندیمون، ساخت سوئیس در مقادیر 25 و 50 میلی‌گرم و نیز نوع آلمانی آن یافت نمی‌شود، اظهار کرد: ساندیمون از پرمصرف‌ترین داروهای بیماران پیوند کلیه است و روزانه ده‌ها مراجعه و تماس درخصوص کمبود این دارو با انجمن گرفته می‌شود.
هاشمی با اشاره به اینکه البته ساندیمون سوئیسی با دوز 100 و ساندیمون ایرانی در مقادیر مختلف در داروخانه‌ها پیدا می‌شود؛ خاطرنشان کرد: اما به گفته بیماران برخی از آنان به داروهای خارجی بهتر پاسخ می‌دهند.
پرمصرف‌ترین و نایاب‌ترین
ساندیمون از پرمصرف‌ترین داروهای بیماران پیوند کلیه به شمار می‌رود و بیماران ناگزیرند برای جلوگیری از دفع پیوند، روزانه 2 دوز 75 میلی‌گرمی را در 2 نوبت تا پایان عمر دریافت کنند و 2 داروخانه هلال احمر و 13 آبان از مراکز توزیع این دارو هستند.
این در حالی است که در حال حاضر حدود 18 هزار بیمار پیوند کلیوی در کشور داریم که برای جلوگیری از پس زدن پیوند باید به‌طور مرتب داروی ساندیمون مصرف کنند.
علاوه بر این یکی از موارد استفاده ساندیمون خارجی یا «نئورال» که اصالتا ماهیت تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن را دارد، علاوه بر استفاده در پیوندها از جمله پیوند کلیه، برای بیماری‌های لوپوس و روماتیسم است و حتی متخصصان گوارش نیز در بعضی از موارد بیماری‌های گوارشی، از این دارو استفاده می‌کنند.
دکتر محمد‌تقی حسینی طباطبایی، نفرولوژیست درخصوص علل کمبود این دارو به همشهری می‌گوید: متأسفانه به‌رغم هزینه‌های سنگینی که این دارو و همه داروهای بیماری‌های خاص به نظام دارویی کشور وارد می‌کنند، ما هنوز توانایی تهیه نوع ایرانی این داروها را به‌صورت مرغوب نداریم.
این نشان‌دهنده عدم‌مدیریت در سیستم توزیع دارو هم می‌تواند باشد.وی با اشاره به اینکه یک سری از این داروهای بیماری‌های خاص به خارج از مرزها قاچاق می‌شوند و این یکی از عوامل نایاب شدن آنها در کشور است، می‌گوید: در خیلی از موارد نیز با تجویز نسخه‌های تقلبی و بیمار‌سازی از منابع شرکت‌های تولید‌کننده این داروها، سهم‌های کلانی گرفته می‌شود.
به گفته دکتر طباطبایی داروی ساندیمون براساس سهمیه‌بندی بدون برنامه بین استان‌ها توزیع می‌شود و در خیلی از موارد بر اثر این توزیع یک سری از این داروها در مناطقی که نیاز زیادی به آنها نیست تاریخ مصرف‌شان به اتمام می‌رسد درحالی‌که در شهری مثل تهران که مصرف این دارو بسیار بالاست شاهد نایاب شدن آن هستیم.
علت دیگر نایاب شدن این دارو به گفته این متخصص این است که روز به روز آمار بیماری‌هایی که در نتیجه آنها پزشک ناچار به مصرف ساندیمون است بالا می‌رود درحالی‌که واردات آن محدود است.
نکته مهمی که شاید هیچ‌وقت به آن توجه نمی‌شود این است که در کشور ما برای تولید نوع خارجی یک دارو و عرضه آن به بازار هیچ مشورتی با پزشکان متخصص صورت نمی‌گیرد و این داروها در شرایطی تولید می‌شوند که پزشکان تحت آن شرایط بیمار را تشویق به مصرف نوع خارجی دارو می‌کنند و همین نشان‌دهنده با کیفیت نبودن نوع ایرانی این داروهاست.
با این اوصاف درحالی‌که مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی از نایاب شدن نمونه خارجی این دارو خبر داده بود مسئولان وزارت بهداشت، سال گذشته نیز کمبود داروی ساندیمون را تکذیب کرده بودند؛
چون به‌عقیده آنها تولید داخل داروی ساندیمون با هدف رفع کمبود‌های مقطعی نوع خارجی آن صورت پذیرفته است و چنانچه با کمبودی از نوع وارداتی دارو روبه‌رو شویم، نوع ایرانی آن همواره وجود دارد.
همچنین درحالی‌که بسیاری از بیماران تمایلی به استفاده از نوع ایرانی این دارو ندارند، مسئولان وزارت بهداشت با اعلام اینکه داروی ساندیمون با نام ژنریک سیکلوسپورین با رعایت دستورالعمل ویژه‌ای در اختیار بیماران پیوند کلیه قرارمی‌گیرد، معتقدند مطابق این دستورالعمل، بیماران پیوندی با گذشت کمتر از یک سال از پیوند باید از نوع خارجی دارو و بیماران غیرپیوندی و بیمارانی که بیش از یک سال از عمل پیوند آنان گذشته باشد باید نوع ایرانی موجود در بازار را مصرف کنند.
مصایب پیوند
داروی ساندیمون که یک داروی سوئدی است، در گذشته از طریق شرکت‌های خارجی تهیه و خریداری می‌شد اما از سال گذشته سازمان هلال‌احمر نوع داخلی آن را تهیه می‌کندو در اختیار بیماران قرار می‌دهد ولی بیماران به‌دلیل عوارض و مشکلات مربوط به پس زدن پیوند پس از عمل، اغلب به سختی این دارو را می‌پذیرند.
درحالی‌که بسیاری از متخصصان کلیه اذعان می‌کنند که نباید این نگرانی برای بیماران پیوند کلیه نسبت به مصرف داروی ساندیمون تولید داخلی وجود داشته باشد؛ چراکه این دارو به تایید مراجع ذیصلاح و وزارت بهداشت رسیده و تاییدیه لازم را دارد، همچنان خیلی از بیماران در تردید به سر می‌برند.
ولی یکی از بیمارانی که یک سال است پیوند کلیه شده و الان از نوع ایرانی این دارو استفاده می‌کند، می‌گوید: این دارو را ما، هم از هلال احمر تهیه می‌کنیم هم از کمیته بیماران خاص. ولی از 2 روز پیش که من برای تهیه این دارو به داروخانه بیماران خاص رفتم فقط نوع ایرانی آن را دارند.
ما برای تهیه نوع ایرانی این دارو هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنیم ولی برای نوع خارجی آن باید مابه‌التفاوتی در حدود 20 هزار تومان بپردازیم که پرداخت چنین هزینه‌ای برای اکثر ما دشوار است؛ چون در ماه باید چیزی حدود 240 عدد از این کپسول را در دوزهای مختلف مصرف کنیم.
وی در ادامه می‌گوید: بعضی وقت‌ها وقتی برای تهیه این دارو به هلال‌احمر می‌رویم به ما می‌گویند استاندارد بودن نوع ایرانی این دارو هنوز مشخص نیست، اگرچه پزشک متخصص من می‌گوید نوع ایرانی در واقع همان نوع خارجی است و کاملا تاثیرات آن را دارد.
